Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, katıldığı canlı yayında asgari ücrete olası ‘ara zam’ sorusuna ilişkin olarak, “Yıl ortasında bir zam olmaması lazım” dedi. Geçen yılki zammın “yüksek enflasyondan ötürü” yapıldığını ifade eden Nebati, zam kararının Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın takdirinde olduğunu söyledi.
Habertürk ve Bloomberg HT ortak canlı yayınında konuşan Bakan Nebati, Türkiye’de enflasyon oranlarını açıklayan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) hakkında, “Çalışanı çift haneli bile olmayan bir kurum diyor ki; biz bir çalışma yaptık, enflasyon bu kadar. Yöntem belli değil, şeffaf değil, akademisyenler tarafından ilan ediliyor” dedi. TÜİK ile ENAG’ı karşılaştıran Nebati, TÜİK hakkında, “Kurumlarımıza haksızlık yapıyoruz. TÜİK, Türkiye’nin en önemli istatistik kurumu. Bunlar çok düzgün işler yapan, şeffaflıktan uzak durmayan kurumlar.” yorumunu yaptı.
Memur ve emeklilerin enflasyon karşısında ezilmelerinin “mümkün olmadığını” söyleyen Nebati, enflasyonu çözdüklerini; EYT’nin ise 2023 bütçesi üzerinde bir etkisi olmayacağını ileri sürdü. Vatandaşların TOGG’a ulaşma konusunda sıkıntı yaşanması halinde “gereken adımları atacaklarını” dile getiren Bakan Nebati, “bulamadığın aracın ÖTV’sini neden indireyim” sözleriyle otomotiv sektöründe ÖTV indirimi olmayacağını duyurdu.
“Fiyat artışının temel sebebi dövizdeki artıştır”
Bloomberg HT Genel Müdürü Alican Türkoğlu‘nun sorularını yanıtlayan Bakan Nebati’nin konuşmasından öne çıkanlar şöyle:
“Aralık ayından itibaren enflasyon düşecek diye her yerde söyleyerek, beklentilerin buna göre oluşturulması yönünde söylemlerde bulunduk. Geçen yıl bir kur atağı yaşadık. 20 Aralık’ta KKM’nin açıklanmasıyla fiyatlar normalleşti. O gün makro ekonomik göstergelerle alakası olmayan bir operasyon oldu. Döviz arttı. Fiyat artışının temel sebebi dövizdeki artıştır.
Enflasyonla mücadelede önce burada iyi bir kur seviyesi ve öngörülebilirliğin arttığı bir amacımız vardı. Enflasyon gelmesi gerektiği yere gelmiştir. Emtia fiyatları… Biz net enerji ithalatçısıyız. Emtia fiyatlarındaki artışın etkisi enflasyonda yüksek. Geçen yıl 100 milyar dolara varan net enerji ithalatı yapmışız. Bunlar fiyatlarda etki yaptı. Tuzu biberi de savaş oldu.
“Enflasyonda yükseliş trendinde kırılma olduğunu görüyoruz”
Enflasyonla mücadelede sert yöntem izlemektense büyümeden taviz vermeden, kepenklerin kapanmadığı bir hedef ortaya koyduk. Bu da Türkiye Ekonomi Modeli içerisinde koyulmuş bir hedeftir. Model çerçevesinde geçen yıl bu zamanlarda 6 ay sonra yaza gelince enflasyonda toparlanma olacak demiştim. Dolarda toparlanma, dünyada stabilleşme var iken Türkiye’de gıda fiyatlarının düştüğü, turizm gelirlerinin arttığı bir dönem. Ben bu dönemde düşeceğini söylemiştim. Çok da eleştiri aldık. Savaş çıktı. Emtia, enerji fiyatları pik yaptı.
Aralıktan itibaren ısrarla önce baz etkisi dedim. Bugün baktığımızda baz etkisinden ziyade enflasyonda yükseliş trendinde kırılma olduğunu görüyoruz. 2023 yılında çok daha rahat mücadele edeceğimizi söyledik.
“Vatandaş fiyat artışlarına çok ciddi tepki gösterecektir”
Çok yönlü hareket etmemiz, beklentileri ona göre belirlememiz lazım. Bugün açıklanan enflasyon şunu söylüyor; 2022’de çok ciddi mücadele verdiğimizi… Bütçede makro ekonomik olarak hangi mali tedbirler alındığını göstermesi açısından çok değerli. Mevcut fiyatlar artık içselleştirildi, üzerine gelecek fiyatların kabul edilemeyeceğini, yüksek enflasyonla karşılaşmayacağımız yönünde ataleti kırdığımızı gösteriyor. Vatandaş fiyat artışlarına çok ciddi tepki gösterecektir. Bunun toplum tarafından kabul görmeyeceğinin bilinmesi lazım.
ENAG açıklaması
Kurumlarımıza haksızlık yapıyoruz. TÜİK, Türkiye’nin en önemli istatistik kurumu. BDDK’sından SPK’sına kadar… Bunları el üstünde tutmalıyız. Bunlar çok düzgün işler yapan, şeffalıktan uzak durmayan kurumlar. TÜİK’in enflasyonu açıkladığı gün bir kurum açıklama yapıyor. Bu Türkiye’ye ve TÜİK’e haksızlık. Çalışan sayısı 4 bin. Akredite olması lazım. EUROSTAT tarafından da akredite edilmiş. Diğer tarafta çalışanı çift haneli bile olmayan bir kurum diyor ki; biz bir çalışma yaptık, enflasyon bu kadar. Yöntem belli değil, şeffaf değil, akademisyenler tarafından ilan ediliyor… Siz o zaman deyin ki biz 4 hoca ile anlaştık, her ay enflasyon açıklayacağız, siz de her ayın 3’ünde açıklayın, 3-5 tane fiyat koyarsınız. Siz de yapın… Her TV kanalı, 4-5 hocayla anlaşıp, danışmanlık ücreti verip yapsın. Bu ne kadar banal bir şey değil mi? Muhalefetin eline bunu vermiş olabilirler. Ama gerçeği yansıtmıyor.
“Memur ve emeklilerin enflasyon karşısında ezilmeleri mümkün değil”
Memur ve emeklilerin maaşları yasa ile yılda 2 defa güncellenmek üzere garanti altına alınmıştır. Aslında Türkiye Cumhuriyeti’nde memur ve emeklilerin enflasyon karşısında ezilmeleri mümkün değil. Toplu sözleşmelerde de bu yıl 8 puanlık bir katkı var. Temmuzda 6 puanlık katkı var. Enflasyon bunun üzerine çıkarsa kamu otoritesi de bunu ödemek zorunda. Yaklaşık 10 puan gibi bir artışla yüzde 25’e çekildi zamlar. Bu 6 aylık artış. Temmuzda yeniden zam olacak. 6 puan zaten olacak.
“Enflasyonu çözdük”
Asgari ücrette yılda bir kere zam yapılıyor biliyorsunuz. Geçen yıl enflasyondan korumak için ara zam yapıldı. Yüzde 95’lik bir artış, enflasyonun 30 puan üzerinde. Şu anda asgari ücretliye yine bir zam yapıldı. Önümüzdeki yıl için geçinmesi için bir artış yapıldı. Enflasyonu biz çözdük. Yıl ortasında bir zam olmaması lazım. Bu tabii cumhurbaşkanımızın takdirinde olan bir şey. Geçen yıl yüksek enflasyon var diye zam yaptık. Biz yüksek enflasyonu bitirdik, artık olmayacak inşallah.
“EYT’nin 2023 bütçesi üzerinde bir etkisi olmayacak”
Bu seçime giderken baskı altında kalabileceğimizi, ama asla seçim ekonomisi yürütmeyeceğimizi, bütçemizi disiplin altında tutacağımızı ifade ederek tedbirlerimizi aldık. Bunun sayesinde EYT ile ilgili 2023’te problem olabilecek bir durum yok. EYT’nin 2023 bütçesi üzerinde bir etkisi olmayacak.
“Bulamadığın arabanın niye ÖTV’sini indireyim”
Otomotiv sektörüne ilişkin ÖTV indirimi gündemde yok. Bazen arıyorlar, ‘ÖTV indirimi var mı?’ diye. Araç mı alacaksın diyorum, ‘evet’ diyor. Arabayı bulabildin mi, ‘yok’ diyor. Bulamadığın arabanın niye ÖTV’sini indireyim diye soruyorum, ‘ha öyle mi’ diyor kapatıyor. Bunu kim yayıyor, açıkçası anlamış değilim. Otomotiv piyasası canlı. Talepte sıkıntı yok.
Türk Lirası oldukça düşmüştü. 20 Aralık’ta alınan tedbirler hızlı bir şekilde etkisini gösterdi. Türk Lirası’nın reel değeri yüzde 57’lerde. 2023 yılı için büyüme hedefi yüzde 5. Kirada yüzde 25 artış sınırı temmuz ayında bitecek. Temmuzda enflasyona göre bakacağız. TOGG’a ulaşımda herhangi bir problemle karşı karşıya kalınırsa bununla ilgili çok hızlı bir şekilde adım atarız”
