Kira sözleşmeleri, belirli dönemde kira bedelinin artışını içerebilmektedir. Ancak, kiracının bu artışı kabul etmemesi durumunda bazı senaryolar ortaya çıkabilir. İşte kiracının zam teklifini reddetmesi halinde olabilecek durumlar:
Sözleşme İptali: Kiracı, kontrat süresi dolduğunda zam teklifini kabul etmezse, ev sahibi kira sözleşmesini yenilememe hakkına sahiptir. Bu durumda kiracının yeni bir konut arayışına girmesi gerekebilir.
Yasal Yollar: Eğer taraflar arasında bir uzlaşı sağlanamazsa, mesele mahkemeye taşınabilir. Mahkemeler kira artışını, bölgesel ortalamaları veya kira sözleşmesinde belirtilen şartları inceleyerek karara bağlayabilir.
Müzakere ve Uzlaşma: En yaygın çözüm yolu müzakere etmektir. Hem kiracı hem de ev sahibi, orta yolda buluşarak uygun bir artış oranında anlaşabilir.
Karşılaştırma Tablosu
Senaryo Sonuç
– Kiracının kabul etmesi – Kira artışı gerçekleşir, sözleşme devam eder.
– Kiracının reddetmesi – Yeni uzlaşma ya da yasal süreç başlar.
– Tarafların uzlaşması – Belirlenen ortak oranda kira artışı yapılır.
– Mahkemeye başvurulması – Mahkeme, kira artışına dair karar verir.
Bu süreçte, kiracı ve ev sahibi arasında iletişim ve müzakere çok önemlidir. Adil ve makul bir çözüm, her iki tarafın da memnun kalmasını sağlar. Ancak, uzlaşma sağlanamazsa yukarıda belirtilen senaryolar devreye girer.
Kiracının kira zammını kabul etmeme durumu genellikle hukuki bir zeminde çözümlenir. Müzakere başlatmak, her iki taraf için de maliyetli ve zaman alıcı yasal süreçlere girmekten daha avantajlı olabilir.
EV SAHİBİ KİRAYA NE KADAR ZAM YAPABİLİR?
Ev sahiplerinin kira artışı yapabilme oranları, kanunlar tarafından düzenlenmiştir. Türkiye’de kira artış oranları, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranlarına göre belirlenir. Ancak, 2019 yılında yapılan düzenlemelerle birlikte, kira artışlarında TÜFE’nin 12 aylık ortalamasının esas alınması kararlaştırılmıştır.
Kiracı ve Ev Sahibi İçin Bilinmesi Gerekenler
Kira Artış Oranı: Kiraya yapılacak zam, TÜFE’nin 12 aylık ortalamalarına göre hesaplanır. Bu oran, kira sözleşmesi süresince yapılacak artışlarda üst sınır olarak kabul edilir.
Sözleşme Süresi: Kira artışları her yıl kira sözleşmesinin yenilenmesi esnasında yapılabilir. Sözleşme bitiminden önce kira artışı yapılamaz.
Yasal Düzenlemeler: Kira artışlarının yasal sınırlamalar dahilinde yapılmadığı durumlarda, kiracı yasal yollara başvurabilir ve haksız kira artışını iptal ettirebilir.
Örnek Kira Artışı Hesaplaması
Mevcut Kira TÜFE Oranı Yeni Kira
1000 TL %15 1150 TL
Bu hesaplamayla görüldüğü üzere, kira artış oranlarının düzgün bir şekilde belirlenmesi ve uygulanması her iki taraf için de önemlidir. Kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıkları önlemek amacıyla bu yasal sınırların dikkatle izlenmesi gereklidir. Bu sayede tatsız durumların ve hukuki süreçlerin önüne geçilebilir.
Kiracı Kira Artışını Kabul Etmezse Ne Olur
Kiracının kira artışını kabul etmemesi durumunda, hem kira sözleşmesinde hem de hukuki süreçlerde belirli adımları takip etmek gerekmektedir. Kiracının bu durumu kabul etmemesi, ev sahibi ve kiracı arasında anlaşmazlıkların doğmasına neden olabilir. İşte bu senaryoda yaşanabilecek bazı durumlar ve adımlar:
Diyalog ve Müzakere: İlk aşamada, ev sahibinin ve kiracının karşılıklı iletişime geçerek uzlaşma sağlamaları önemlidir. Kiracı, artışın nedenini ve artış miktarının nasıl belirlendiğini öğrenerek, durumu daha iyi anlayabilir.
Kira Sözleşmesi İncelemesi: Kira sözleşmesinde kira artışı ile ilgili hükümlerin incelenmesi önemlidir. Sözleşmede belirlenen artış oranı ve maddelerin dışına çıkılmadığından emin olunmalıdır.
Arabuluculuk: Eğer taraflar arasında uzlaşma sağlanamaz ise, arabuluculuk hizmetlerinden faydalanılabilir. Arabuluculuk, anlaşmazlıkların çözülmesinde etkili bir yöntem olabilir.
Yasal Süreç: Kiracı artışı kabul etmezse ve uzlaşma sağlanamazsa, ev sahibi yasal yollara başvurabilir. Bu durumda, kira bedelinin belirlenmesi için mahkemeye başvurulabilir. Mahkeme, piyasa koşullarını ve kira sözleşmelerini dikkate alarak adil bir karar verecektir.
Taşınma Riski: Kiracı, kira artışını kabul etmediği için evden taşınmak zorunda kalabilir. Bu durumda, kiracı için uygun yeni bir konut bulma süreci başlayacaktır.
Yukarıdaki adımlar, kiracı ve ev sahibi arasındaki anlaşmazlıkların çözümü için genel bir rehber niteliği taşımaktadır. Anlaşmazlıkların yasal ve etik çerçevede çözülmesi, her iki tarafın da menfaatine olacaktır.
Av. Perihan İlke Demir
