UCM’nin Netanyahu’yu tutuklama emriyle ilgili Fransa’nın çelişkili tavrı sürüyor

Bu hafta Fransa Başbakanı Michel Barnier, UCM’nin Netanyahu’yu tutuklama emriyle ilgili ülkesinin “uluslararası hukukta üzerine düşen yükümlülükleri uygulayacağını” duyururken dün Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu’nun uluslararası hukuktaki dokunulmazlıktan faydalanabileceğini savundu.

Muhalefet ve ülkedeki insan hakları örgütleri tarafından eleştirilen Fransa Dışişleri Bakanlığının bu açıklaması, Bakanlığın haftalık basın toplantısında gündeme geldi.

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Christophe Lemoine, toplantıda ülkesinin UCM kararıyla ilgili bu çelişkili tavrına ilişkin gazetecilerin sorularına yanıt verdi.

“Roma Statüsü’nde Fransa’nın uyması gereken farklı yükümlülükler bulunuyor”

“Netanyahu, Fransa’ya gelirse tutuklanacak mı? Çünkü açıklamalar çok kafa karıştırıcıydı ve şunu da öğrenmek isterim: Fransa’nın Netanyahu ile işbirliğini sürdüreceği yönündeki açıklamasıyla ilgili, bu işbirliği çerçevesinde Netanyahu, gelecekte Paris’e gelebilir mi?” sorusuna Lemoine, şu yanıtı verdi:

“Dünkü açıklamada uluslararası hukukun mekanizmasını hatırlattık. Roma Statüsü’nde Fransa’nın uyması gereken farklı hükümler ve yükümlülükler bulunuyor. Bu yükümlülüklerden ilki, Uluslararası Ceza Mahkemesi ile işbirliği yapmaktır, bu (Roma) Statüsü’nün 86. maddesi. Aynı şekilde, 98. maddede öngörülen dokunulmazlıklara saygı gösterme yükümlülüğümüz de vardır. Bunlar, iki hukuki unsur.”

Lemoine, Netanyahu’nun Paris’e gelip gelmeyeceği konusunun şu anda bir “varsayım olduğunu” ve İsrail Başbakanı’nın Fransa’ya geleceğine dair mevcut herhangi bir planın bulunmadığını söyledi.

“Bu, yargı yetkisini kapsayacak bir mesele olacaktır”

Netanyahu’nun Paris’e geldiği takdirde tutuklanıp tutuklanmayacağına ilişkin ise Lemoine, şunları kaydetti:

“Zamanı geldiğinde yargının karar vermesi gerekecek. Bir kez daha belirtmek gerekirse bu tür süreçler, Fransız hükümetinin kararı değil yargıçlara gönderilen prosedürler. Fransız hükümeti, uluslararası hukuka ve Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü’nün tüm maddelerine uyulması gerektiği yönündeki tutumunu yineledi ancak uygulama konusunda alışıldığı üzere bu, yargı yetkisini kapsayacak bir mesele olacaktır.”

Lemoine, “Dünkü açıklama, 7 Ekim 2023’te başlayan çatışmalardan bu yana İsrail makamları, Başbakanı ve Dışişleri Bakanı ile sürekli temas halinde olduğumuzu ifade ediyor.” dedi.

Bu işbirliğiyle, bölgede ateşkesin sağlanması, esirlerin serbest bırakılması ve hem Gazze hem de Lübnan’da siyasi bir çözüm bulunmasını amaçladıklarını vurgulayan Lemoine, “İsrail makamlarıyla iletişim kurmamız gerekiyor. Defalarca da dile getirdiğimiz gibi, özellikle Gazze’deki insan, açıdan durum ciddi.” yorumunu yaptı.

Lemoine, Bakanlığın dünkü açıklamasında, bölgede barışı desteklemeye yönelik yakın işbirliğine atıfta bulunulduğunu kaydederek, nihai olarak iki devletli çözüme dayalı bir siyasi çözümün uygulanması için de Tel Aviv hükümetiyle işbirliğinin devam etmesinin gerektiğini savundu.

Uluslararası hukuktaki “dokunulmazlığın” neden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e uygulanmadığı sorusuna da Lemoine, “Vladimir Putin hakkındaki tutuklama emri çıkarıldığında yaptığımız açıklamalar ve dün söylediklerimiz arasında bir değişiklik olmadı. Tüm suç failleri gibi Vladimir Putin için de herhangi bir cezasızlığın söz konusu olmadığını, eylemlerinden sorumlu tutulmalarının gerektiğini ve bu şartlarda her zaman uluslararası hukukun tüm unsurlarını uygulayacağımızı söyledik.” yanıtını verdi.

Dün Fransa Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Fransa’nın uluslararası yükümlülüklerini yerine getireceği yinelense de Paris hükümetinin, UCM’nin tutuklama emriyle ilgili hangi adımı atacağı konusunda net bilgi verilmemişti.

Açıklamada, Roma Statüsü’nün Uluslararası Ceza Mahkemesiyle tam bir işbirliği gerektirdiği ve aynı zamanda UCM’ye taraf olmayan devletlerin dokunulmazlığına ilişkin uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerle uyumsuz hareket edilemeyeceğini öngördüğü belirtilerek, şu değerlendirme yapılmıştı:

“Bu tarz dokunulmazlıklar, Başbakan Netanyahu ve ilgili başka bakanlar için geçerli ve UCM (bu kişilerin) tutuklanmalarını ve teslim edilmelerini talep ederse dikkate alınmalı.